Szczepański Feliks (1905–1978), śpiewak.
Ur. 21 X w Warszawie, był synem Franciszka (ok. 1875 – 1949), dozorcy w warszawskiej fabryce wyrobów platerowych, i Katarzyny z Pietrzaków (ok. 1880 – 1956). Miał sześcioro rodzeństwa, siostry: Lucynę (zob.) i Stanisławę (ok. 1902 – 1975), zamężną z Turobińskim, podwarszawskim fabrykantem, oraz braci: Edwarda, inżyniera brązownika, Kazimierza, lotnika, poległego w kampanii wrześniowej 1939 r., Romana, fagocistę i skrzypka, oraz Zygmunta, inżyniera, który zginął w powstaniu warszawskim 1944 r.
S. uczęszczał do szkoły kupieckiej w Warszawie. W r. 1920 walczył ochotniczo w wojnie polsko-sowieckiej. Od r. 1921 uczył się śpiewu w Państw. Konserwatorium Muzycznym w Warszawie oraz prywatnie u Stanisława Kazury, profesora tego Konserwatorium. W r. 1923 został S. zaangażowany do zespołu Opery Teatru Wielkiego w Warszawie, kierowanego przez Emila Młynarskiego; ok. r. 1926 został solistą. Początkowo wykonywał niewielkie partie tenorowe, m.in. mularza w „Zemście za mur graniczny” Zygmunta Noskowskiego oraz Gastona i Służącego w „Traviacie” G. Verdiego, śpiewał też w „Parsifalu” R. Wagnera. Od r. 1927 należał do ZASP. W lecie 1931 z zespołem «Revellersi Polscy» odbył tournée po szesnastu miastach Polski (z siostrą Lucyną), a w r. 1932 po dwunastu miastach (z Leonem Wyrwiczem); z zespołem tym występował następnie w teatrze rewiowym «Wesoły Wieczór» oraz kawiarni «Ziemiańska». Wziął udział w nagraniu płyt dla wytwórni «Syrena Record» (ukazały się w listopadzie 1931). Po koncertach w Berlinie zespół na przełomie l. 1931 i 1932 nagrał tam płyty dla «Odeonu», a po powrocie do Polski i zmianie nazwy zespołu na «Revellersi Polscy Columbia» nagrywał wyłącznie dla wytwórni «Columbia». W rodzimym Teatrze Wielkim S. występował m.in. jako Pong w „Turandot” G. Pucciniego, Dudarz w „Halce” i Damazy w „Strasznym dworze” Stanisława Moniuszki oraz Beppo w „Pajacach” R. Leoncavalla. Występował również w wielu wystawianych w Teatrze Wielkim operetkach, wielokrotnie u boku siostry Lucyny, m.in. w „Rose Marie” R. Frimla (reż. Witold Zdzitowiecki) i „Kwiecie Hawai” P. Ábraháma (reż. Zdzitowiecki); z siostrą nagrał też w r. 1935 dla «Syreny Record» kilka duetów, m.in. z „Krainy uśmiechu” F. Lehára. W Teatrze Wielkim w Poznaniu w „Rose Marie” (reż. Bolesław Horski) śpiewał w grudniu t.r. partię Hermana Groźnego. W sezonie zimowym 1935/6 występował w teatrzyku «Cyrulik Warszawski», m.in. w rewii „Cabaretissimo” Juliana Tuwima i Mariana Hemara (reż. Fryderyk Jarosy). Zaangażowany w r. 1936 do zespołu muzycznego Wielkiej Operetki (od lata 1937 Wielka Rewia), zagrał m.in. w „Gejszy” S. Jonesa i „Wesołej wdówce” Lehára. Wystąpił w kilku filmach, m.in. w r. 1937 jako Stefan w „Ty, co w Ostrej świecisz Bramie” (reż. Jan Nowina-Przybylski). Był też spikerem Polskiego Radia. W sezonie 1937/8 grał w Poznaniu w teatrach: Wielkim i Wodewilu, a w sezonie 1938/9 w Teatrze Wielkim w Warszawie, głównie w przedstawieniach operetkowych, m.in. w „Księciu Szirazu” J. Beera (reż. Roman Niewiarowicz); gościnnie występował w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy oraz we Lwowie. W marcu 1939 na scenie Wielkiej Rewii wziął udział w jubileuszu Lucyny Messal. Z warszawskim teatrem operetkowym «8.15» śpiewał w maju 1939 w Gdyni, a w lipcu t.r. w Białymstoku (w „Skowronku” Lehára).
W okresie okupacji niemieckiej mieszkał S. w Warszawie i początkowo kierował kawiarnią «Mon Café» przy Alejach Jerozolimskich, utrzymując się także z handlu. Następnie występował w jawnym teatrze-varieté «Kometa» oraz teatrzykach: «Niebieski Motyl», «Nowości» i «Figaro». W Teatrze Miasta Warszawy śpiewał partię Kajetana w „Cygańskiej miłości” Lehára (1941, reż. Marian Domosławski), a w teatrze «Maska» wystąpił w sztuce „Violettera czyli dziewczyna z fiołkami” Zdzitowieckiego (1943, reż. autor). Grał też gościnnie w jawnym Krakowskim Teatrze Powszechnym.
Po zakończeniu okupacji niemieckiej, decyzją Komisji Weryfikacyjnej ZASP Gniazda Kraków z 25 II 1945, został S. za występy w teatrach jawnych zawieszony do 31 VIII 1946 w prawach członka ZASP. Po powrocie do pracy aktorskiej grał w Krakowie w Objazdowym Teatrze Miniatur (1947/8) oraz w teatrze «Siedem Kotów», w którym wystąpił jako La Moulaine i Mariusz w „Pani prezesowej” M. Hennequina i P. Vebera (reż. Wiktor Biegański). Następnie wrócił do Warszawy i podjął pracę w Teatrze Muzycznym Komedia, grając na inauguracji, 24 V 1948, w „Księżniczce czardasza” I. Kálmána. Od 1 XI t.r. był aktorem Teatru Nowego; wystąpił w nim jako Eisenstein w „Zemście nietoperza” J. Straussa syna (reż. Stanisława Perzanowska). Dn. 31 X 1949 przeszedł do Teatru Narodowego im. Wojska Polskiego, w którym 30 IV 1950 śpiewał rolę Stacha w „Cudzie mniemanym, czyli Krakowiakach i Góralach” Wojciecha Bogusławskiego i Jana Stefaniego (reż. Leon Schiller). W l. 1951–2 był aktorem Teatru Syrena; zagrał wtedy Nowaka w „Dwóch tygodniach w «Raju»” Zdzisława Skowrońskiego i Józefa Słotwińskiego (reż. Czesław Szpakowicz). Po powrocie 1 VI 1952 do Teatru Nowego (następnie Państw. Operetka) wystąpił m.in. w rolach: Saudżena w „Konkurentach” A. Tokajewa (1952, reż. Janusz Warnecki), Boniego w „Księżniczce czardasza” Kálmána (1957, reż. Sławomir Lindner) i Charona w „Orfeuszu w piekle” J. Offenbacha (reż. Jan Kulczyński). W Warszawskim Teatrze Objazdowym zagrał w r. 1956 Bemola w „Moja siostra i ja” R. Benatzky’ego (reż. Xenia Grey). Z końcem sezonu 1959/60 zaprzestał regularnych występów; od tego czasu brał udział w okazjonalnych imprezach, m.in. w r. 1971 w objeździe po USA i Kanadzie z zespołem Mieczysławy Ćwiklińskiej ze sztuką „Drzewa umierają stojąc” A. Casony. S. wykonywał najczęściej mniej eksponowane partie tenorowe (rzadziej barytonowe). W operetkach, komediach muzycznych i wodewilach uchodził za doskonałego w śpiewie, tańcu i ruchu scenicznym. Pisano, że «czarował głosem, wdziękiem, elegancją». Zmarł 16 I 1978 w Milanówku. Był odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi.
Żoną S-ego była od 18 VI 1934 Wanda z Orzechowskich właśc. Nisenson (1911–1989), śpiewaczka operetkowa, występująca od r. 1935 m.in. w Wielkiej Rewii, a po drugiej wojnie światowej w Operetce Warszawskiej. Brak informacji o potomstwie S-ego.
Fot. z „Krakowiaków i Górali”, w: „Pam. Teatr.” 1955 nr 3–4 s. 219–20, 230, 252; – Almanach sceny polskiej 1977/8, W. 1979; Lerski T. Syrena Record. Pierwsza polska wytwórnia fonograficzna 1904–1939, Nowy Jork–W. 2004; Słown. Teatru Pol., II (fot., bibliogr., ikonogr.); – Jasiński R., Koniec epoki. Muzyka w Warszawie (1927–1939), W. 1986 s. 201, 477; Komorowska M., Kronika teatrów muzycznych PRL. Lipiec 1944 – czerwiec 1989, P. 2003; taż, Za kurtyną lat. Polskie teatry operowe 1918–1939, Kr. 2008; Korolewicz-Waydowa J., Sztuka i życie, Wr. 1969 s. 220; Szczublewski J., Teatr Wielki w Warszawie 1833–1993, W. 1993; Świtała T., Opera poznańska 1919–1969, P. 1973; – „Dzien. Białostocki” 1939 nr 191; „Gaz. Wyborcza” dod. „Gaz. Stoł.” 1998 nr 37; „Kur. Warsz.” 1926 nr 27; „Pam. Teatr.” 1961 z 1–4 s. 177–203, 1997 z. 1–4 s. 98; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1978: „Teatr” nr 5, „Życie Warszawy” nr 18; – Inst. Teatr. im. Zbigniewa Raszewskiego w W.: Teczka osobowa ZASP, nr 1193, 2493 (fot.); – Informacje Hanny Wojdalskiej z Grójca.
Anna Wypych-Gawrońska